Optimism không chỉ là một giải pháp Layer 2 dành cho Ethereum mà còn mang trong mình sứ mệnh định hình lại cách mạng lưới này mở rộng quy mô và hoạt động. Bằng cách áp dụng công nghệ Optimistic Rollups, Optimism giúp giảm phí giao dịch, tăng tốc độ xử lý, và cải thiện đáng kể trải nghiệm người dùng. Hãy cùng Coin68 khám phá sâu hơn về giải pháp này cũng như tầm nhìn lớn lao của nó với hệ sinh thái Superchain.
Optimism là gì?
Optimism là một giải pháp Layer 2 được phát triển nhằm hỗ trợ Ethereum mở rộng quy mô một cách hiệu quả hơn. Nền tảng này sử dụng công nghệ Optimistic Rollups, cho phép gộp nhiều giao dịch lại thành một, giảm thiểu chi phí và gia tăng tốc độ xử lý mà không cần hy sinh tính bảo mật của Ethereum.
Thay vì tính toán từng giao dịch, công nghệ này sử dụng cơ chế bằng chứng gian lận (fraud proof). Nếu một giao dịch bị nghi ngờ gian lận, hệ thống sẽ thực hiện xác minh và chạy lại tính toán để đảm bảo tính minh bạch. Dù điều này có thể làm tăng thời gian xác nhận so với các giải pháp như ZK-Rollups, nhưng nó vẫn là một lựa chọn tối ưu để cân bằng giữa tốc độ và chi phí.
Những điểm nổi bật của Optimism:
- Mở rộng vượt trội: Tăng khả năng mở rộng lên đến 10-100 lần tùy thuộc vào loại giao dịch.
- Chi phí thấp: Tích hợp nhiều giao dịch thành một, giúp giảm đáng kể phí giao dịch.
- Bảo mật cao: Các giao dịch vẫn được giải quyết trên Ethereum Mainnet, đảm bảo tính bảo mật và phi tập trung.
- Trải nghiệm tối ưu: Với phí giao dịch rẻ và tốc độ xử lý nhanh, các dự án sử dụng Optimism mang lại lợi ích lớn cho người dùng cuối.
Cấu trúc chính của Optimism
Optimism được xây dựng trên ba thành phần cốt lõi, tạo nên nền tảng vững chắc cho giải pháp Layer 2 này:
- Ethereum Mainnet: Lớp nền tảng (Layer 1) chịu trách nhiệm bảo mật và xử lý cuối cùng.
- Optimistic Rollups: Công nghệ chủ chốt giúp mở rộng quy mô Ethereum.
- Optimism Virtual Machine (OVM): Một phiên bản máy ảo tương thích với Ethereum (EVM), hỗ trợ thực thi các smart contract với hiệu suất cao hơn, đặc biệt khi xử lý khối lượng lớn giao dịch trong thời gian ngắn.
OP Stack: Công cụ xây dựng Layer 2 mạnh mẽ
OP Stack là bộ công cụ SDK được Optimism phát triển để đơn giản hóa việc xây dựng các blockchain Layer 2. Với cấu trúc module, OP Stack cho phép nhà phát triển tùy chỉnh các thành phần theo nhu cầu và mở rộng tính năng dễ dàng.
Những điểm nổi bật của OP Stack:
- Khả năng mở rộng: Bộ công cụ được tối ưu hóa để hỗ trợ mô hình Modular Blockchain.
- Tương thích chuỗi chéo: OP Stack hỗ trợ tương tác cross-chain, giúp các chuỗi Layer 2 giao tiếp mượt mà và chia sẻ dữ liệu.
- Đơn giản hóa quy trình: Sau bản cập nhật Bedrock, việc triển khai Layer 2 trở nên tiết kiệm và tối ưu hơn bao giờ hết.
Superchain: Tầm nhìn dài hạn của Optimism
Optimism không dừng lại ở một giải pháp Layer 2 mà đang hướng tới việc xây dựng Superchain – một hệ sinh thái tập hợp các blockchain Layer 2 được xây dựng trên OP Stack. Các blockchain này, hay còn gọi là Op-chains, sẽ hoạt động tương thích và hỗ trợ lẫn nhau.
Các điểm nhấn của Superchain:
- Hợp tác đa dạng: Nhiều dự án lớn như Base, opBNB, Zora, Celo và DeBank đã áp dụng OP Stack để xây dựng Layer 2 của riêng mình.
- Công nghệ tiên phong: Superchain cung cấp cơ sở hạ tầng phi tập trung, bảo mật cao và đáng tin cậy, tạo điều kiện cho sự phát triển của các ứng dụng phi tập trung (DApps).
- Đổi mới: Từ tháng 6/2023, Optimism đổi tên thành OP Mainnet, đóng vai trò là nền tảng hạ tầng quan trọng cho hệ sinh thái Superchain.
Mô hình quản trị của Optimism
Optimism đã triển khai Optimism Collective, một hệ thống quản trị lưỡng viện mang tính cách mạng, bao gồm hai thành phần chính: Token House và Citizen’s House. Mô hình này không chỉ định hướng phát triển của dự án mà còn tạo ra giá trị cho toàn bộ cộng đồng tham gia.
Token House
Token House được thành lập ngay sau khi đợt airdrop đầu tiên của Optimism diễn ra. Đây là nơi người dùng sở hữu token OP – đặc biệt là những người có đóng góp tích cực ban đầu – tham gia vào việc bỏ phiếu để quyết định các vấn đề quan trọng như:
- Nâng cấp giao thức.
- Phân bổ các khoản khuyến khích từ Quỹ Quản trị nhằm thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái.
Token House đóng vai trò là cánh tay chủ động trong việc quản lý và định hướng chiến lược dài hạn của Optimism.
Citizen’s House
Citizen’s House là viện quản trị thứ hai, hoạt động dựa trên các NFT không thể chuyển nhượng được gọi là soulbound NFT. Các NFT này không chỉ đóng vai trò như một danh tính phi tập trung mà còn đảm bảo quyền quản trị minh bạch và phi tập trung cho các thành viên.
Nhiệm vụ chính của Citizen’s House bao gồm:
- Phân phối tài nguyên: Đưa ra quyết định về phân bổ nguồn quỹ để xây dựng các sản phẩm có lợi ích chung (public goods).
- Hỗ trợ cộng đồng: Xây dựng và tài trợ cho các dự án mang lại giá trị thiết thực cho cộng đồng.
- Citizen’s House hướng đến việc duy trì sự cân bằng và công bằng trong hệ sinh thái Optimism thông qua việc tập trung phát triển các giải pháp vì lợi ích cộng đồng.
Mô hình quản trị của Optimism không chỉ tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài mà còn mang lại giá trị đáng kể cho ba nhóm đối tượng chính:
Những người nắm giữ token OP:
- Tham gia vào hoạt động quản trị tại Token House.
- Nhận phần thưởng từ doanh thu giao thức thông qua việc bỏ phiếu và đóng góp ý kiến.
Những người đóng góp và xây dựng dự án (Contributors & Builders):
- Hưởng lợi từ chương trình retroactive public goods funding – một cơ chế thưởng ngược cho những đóng góp mang tính đột phá giúp cải thiện hệ sinh thái.
- Các ý tưởng và dự án xuất sắc sẽ được tài trợ để phát triển xa hơn.
Người dùng trong cộng đồng:
- Nhận airdrop token OP.
- Hưởng các ưu đãi từ các dự án được tài trợ bởi Optimism, góp phần nâng cao trải nghiệm người dùng
Hệ sinh thái Optimism
Optimism đã xây dựng một hệ sinh thái đa dạng và không ngừng mở rộng, với các hoạt động trọng tâm như airdrop và chương trình tài trợ để thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng và các dự án trên nền tảng.
Airdrop
Thay vì mở bán public sale, Optimism chọn cách airdrop để phân phối token OP đến những người dùng và nhà phát triển có đóng góp tích cực cho hệ sinh thái. Tính đến nay, dự án đã thực hiện hai đợt airdrop:
Lần 1: Ngày 26/4/2022
Optimism thông báo airdrop token OP đến các đối tượng sau:
- Người dùng sử dụng Optimism Bridge trước ngày 23/6/2021 hoặc tương tác với các dApp trên Optimism ít nhất một lần trong khoảng thời gian từ 23/6/2021 đến 23/5/2022.
- Người dùng tương tác với các dApp trên Optimism liên tục trong 4 tuần.
- Người tham gia bỏ phiếu cho các DAO trên Layer 1 Ethereum.
- Lãnh đạo và nhà phát triển DAO.
- Người dùng đã từng donate Gitcoin trên Ethereum Layer 1.
- Những người sử dụng bridge từ Ethereum sang các chain khác và tương tác với các dApp trên Ethereum.
Phần thưởng thêm:
Người dùng có ví đáp ứng từ 4 tiêu chí trở lên trong danh sách trên sẽ được nhận thêm một lượng token OP.
Lần 2: Ngày 10/2/2023
Optimism tiến hành đợt airdrop thứ hai, dành cho:
- Người dùng từng ủy quyền quyền biểu quyết trong các hoạt động quản trị trên Optimism.
- Người dùng đã trả phí gas để thực hiện giao dịch trên Layer 2 của Optimism.
Kế hoạch airdrop trong tương lai:
Optimism vẫn còn khoảng 11% tổng nguồn cung token OP dành cho các đợt airdrop sắp tới, nhằm tiếp tục khuyến khích cộng đồng tham gia và phát triển hệ sinh thái.
RetroPGF: Tài trợ dự án hệ sinh thái
Bên cạnh airdrop, Optimism còn triển khai chương trình tài trợ Retroactive Public Goods Funding (RetroPGF) để hỗ trợ các dự án đóng góp vào hệ sinh thái.
Hai vòng RetroPGF đã hoàn thành:
- Tổng số token OP phân bổ: 11 triệu token.
- Số lượng dự án được tài trợ: 301 dự án.
- Một số dự án nhận tài trợ lớn nhất:
- Ethejs: Nhận tài trợ 51,000 USD.
- Protocol Guild: Nhận 550,000 OP.
Vòng 3 dự kiến giải ngân trong Q3/Q4 năm 2023, nhằm tiếp tục hỗ trợ các dự án mới và thúc đẩy hệ sinh thái ngày càng phát triển.
Tình hình hoạt động của Optimism
Optimism hiện đang khẳng định vị thế là một trong những giải pháp Layer 2 hàng đầu trên Ethereum, với những chỉ số nổi bật cả về tổng giá trị bị khóa (TVL), phí giao dịch, lẫn hoạt động của mạng lưới.
Tổng giá trị bị khóa (TVL)
So với các giải pháp Layer 2 khác, Optimism đang có TVL gần 700 triệu USD, chỉ đứng sau đối thủ Arbitrum. Con số này vượt trội hơn so với nhiều đối thủ như Base, zkSync Era, Mantle, và Metis.
Trong hệ sinh thái Optimism, 5 dự án có TVL cao nhất bao gồm:
- Synthetic: 158.65 triệu USD.
- Velodrome: 154.54 triệu USD.
- AAVE V3: 73.4 triệu USD.
- Uniswap V3: 41.98 triệu USD.
Hoạt động mạng lưới
Số lượng địa chỉ ví đang hoạt động:
- Optimism: 78 nghìn ví.
- Arbitrum: 112 nghìn ví.
Số lượng giao dịch:
Hiện tại, mạng lưới Optimism đang xử lý khoảng 300 nghìn giao dịch mỗi ngày, cho thấy sự phát triển và nhu cầu sử dụng mạnh mẽ.
Phí giao dịch:
Sau bản cập nhật Bedrock, phí giao dịch trên Optimism đã giảm đáng kể. So với mạng Ethereum, phí giao dịch trên Optimism hiện tại thấp hơn 116 lần, giúp thu hút người dùng và các dự án mới.
Thông tin cơ bản về token OP
Phân bổ token OP
Toàn bộ token OP của dự án sẽ được phát hành ra thị trường trong 4 năm, đảm bảo sự phân phối hợp lý và tránh tình trạng lạm phát đột ngột.
Ứng dụng của token OP
Token OP được sử dụng chủ yếu cho mục đích quản trị, cụ thể:
- Bỏ phiếu cho các bản cập nhật giao thức.
- Quản lý Quỹ khuyến khích: Phân phối incentives cho các dự án trong hệ sinh thái.
- Tài trợ dự án: Hỗ trợ tài chính cho các dự án xây dựng trên Optimism.
- Tham gia quản trị dự án: Kết hợp cùng OP Citizens trong hệ thống Optimism Collective.
Nơi giao dịch token OP
Nhà đầu tư có thể giao dịch token OP trên các sàn giao dịch lớn:
- Sàn tập trung (CEX): Binance, OKX, Coinbase, Bybit,…
- Sàn phi tập trung (DEX): Uniswap V3 (Optimism), WOOFi, Velodrome,…
Lưu trữ token OP
Token OP được xây dựng theo tiêu chuẩn ERC-20 và BEP-20, có thể lưu trữ trên các loại ví phổ biến như:
- Ví phi tập trung: MetaMask, Trust Wallet, Coin98 Wallet,…
- Ví sàn giao dịch: Lưu trữ trực tiếp trên các sàn niêm yết token OP để tiện cho giao dịch.
Lộ trình phát triển của Optimism
Tính đến tháng 8/2023, Optimism đã hoàn thành 7 giai đoạn trong lộ trình phát triển, bao gồm bản cập nhật quan trọng Bedrock. Những giai đoạn tiếp theo mà đội ngũ đang hoàn thiện nhằm nâng cấp công nghệ và mở rộng hệ sinh thái bao gồm:
Giai đoạn 8: Next-gen Fault Proof
Cải tiến cơ chế bằng chứng gian lận (Fault Proof) thế hệ mới, nâng cao khả năng bảo mật và tối ưu hóa hiệu suất xử lý giao dịch.
Giai đoạn 9: Multi Proof
Áp dụng công nghệ đa bằng chứng (Multi Proof) để cải thiện khả năng xử lý đồng thời và đảm bảo tính chính xác của giao dịch trên mạng lưới.
Giai đoạn 10: Decentralized Sequencer
Chuyển đổi sang hệ thống Sequencer phi tập trung, giảm sự phụ thuộc vào một thực thể duy nhất và tăng cường tính phi tập trung.
Giai đoạn 11: L1 Governed Fault Proofs
Triển khai cơ chế bằng chứng gian lận được quản trị bởi Layer 1, nâng cao tính minh bạch và sự tin cậy trong mạng lưới.
Đội ngũ phát triển
Optimism được điều hành bởi Optimism Foundation, tổ chức chịu trách nhiệm quản lý Optimism Collective, điều phối các thử nghiệm và thúc đẩy sự phát triển toàn diện của hệ sinh thái.
Tầm nhìn của đội ngũ là từng bước chuyển giao quyền quản trị hoàn toàn cho cộng đồng, với kế hoạch ngừng hoạt động sau khi hoàn thành mục tiêu.
Những thành viên chủ chốt trong đội ngũ phát triển bao gồm:
- Jinglan Wang: Đồng sáng lập kiêm CEO của Optimism.
- Benjamin Jones: Đồng sáng lập của Optimism.
- Eva Beylin: Thành viên hội đồng quản trị, đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng phát triển chiến lược.
Nhà đầu tư
Optimism đã huy động thành công tổng cộng 178.5 triệu USD qua 3 vòng gọi vốn:
- Seed Round: 3.5 triệu USD.
- Series A: 25 triệu USD.
- Series B: 150 triệu USD.
Những quỹ đầu tư nổi bật đã tham gia gồm:
- Andreessen Horowitz (a16z): Một trong những quỹ đầu tư mạo hiểm hàng đầu thế giới.
- Paradigm: Đối tác chiến lược cho các dự án Web3 và blockchain.
- IDEO CoLab Ventures: Quỹ đầu tư tập trung vào công nghệ đổi mới sáng tạo.
Đối tác chiến lược
Optimism đã xây dựng mối quan hệ hợp tác với nhiều dự án lớn trong hệ sinh thái DeFi và các nền tảng blockchain, bao gồm:
- Các dự án DeFi: Uniswap, Velodrome, 1inch,…
- Worldcoin: Ra mắt World ID và World App trên mainnet của Optimism, thúc đẩy trải nghiệm người dùng và bảo mật.
Ngoài ra, bộ công cụ OP Stack SDK của Optimism đã được nhiều dự án sử dụng để xây dựng Layer 2 riêng, điển hình là: Base, opBNB, Zora, Celo, DeBank.
Tổng kết
Optimism là một giải pháp Layer 2 nổi bật trên Ethereum, sử dụng công nghệ Optimistic Rollups để tăng tốc độ giao dịch, giảm chi phí và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng mà vẫn đảm bảo tính bảo mật từ Ethereum.
Dự án không chỉ dừng lại ở việc mở rộng mạng lưới mà còn có tham vọng xây dựng hệ sinh thái Superchain, quy tụ các Layer 2 dựa trên bộ công cụ OP Stack. Các dự án như Base, opBNB, Zora, Celo, và DeBank đều là minh chứng cho tiềm năng của Optimism trong việc định hình tương lai của blockchain.
Hy vọng thông qua bài viết này, bạn đã có được cái nhìn tổng quan về Optimism và tự tin hơn khi đưa ra quyết định đầu tư hoặc khám phá dự án.