DeFi là một lĩnh vực đầy tiềm năng trong thị trường crypto, với sự đa dạng của các mảnh ghép như spot trading (giao dịch giao ngay), derivatives (sản phẩm phái sinh), futures (hợp đồng tương lai) và options (quyền chọn). Nhiều dự án đã tạo được dấu ấn mạnh mẽ và thu hút lượng lớn người dùng, điển hình như Uniswap, MakerDAO, và Aave. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá dYdX, một nền tảng giao dịch phi tập trung với những công nghệ tiên tiến và các tính năng vượt trội mang lại trải nghiệm tối ưu cho người dùng.
dYdX là gì?
dYdX là một nền tảng giao dịch phi tập trung tiên tiến, hỗ trợ đa dạng các tính năng như:
- Derivatives (phái sinh)
- Spot trading (giao ngay)
- Margin trading (giao dịch ký quỹ)
- Perpetual contracts (hợp đồng vĩnh cửu)
Mặc dù được xây dựng trên nền tảng Ethereum, dYdX nổi bật với phí giao dịch thấp, giao diện thân thiện và tích hợp nhiều tính năng được tối ưu hóa để mang lại trải nghiệm mượt mà cho người dùng.
Không giống như mô hình AMM (Automated Market Maker) phổ biến trên các sàn phi tập trung như Uniswap, dYdX áp dụng mô hình orderbook (sổ lệnh). Đây là một ưu điểm lớn vì giao diện này quen thuộc với người dùng từ các sàn giao dịch tập trung, đồng thời đảm bảo tính bảo mật, minh bạch, và tốc độ giao dịch nhanh chóng.
Dữ liệu từ CryptoRank
Theo dữ liệu từ CryptoRank, vào tháng 9/2023, dYdX đạt khối lượng giao dịch lớn nhất trong mảng phái sinh, với tổng giá trị lên đến 17,3 tỷ USD.
Sự gia tăng đáng kể này đến từ bản cập nhật dYdX V3, với các thay đổi nổi bật:
Chuyển đổi từ Ethereum mainnet sang Layer 2 của StarkWare
- Giải pháp này tăng cường khả năng mở rộng, giảm chi phí gas và cải thiện tốc độ giao dịch.
- Tạo điều kiện cho các giao dịch hiệu quả hơn về chi phí và khả năng xử lý.
Ra mắt token DYDX: DYDX đóng vai trò là token quản trị và tiện ích, giúp cộng đồng tham gia sâu hơn vào sự phát triển của nền tảng.
Ngoài ra, dYdX còn tích hợp tính năng ký quỹ chéo (cross-margined) thông qua sự hợp tác với StarkWare. Điều này cho phép giảm đáng kể chi phí giao dịch và hạ thấp quy mô giao dịch tối thiểu.
Vào tháng 9/2023, Antonio Juliano, nhà sáng lập dYdX, thông báo về kế hoạch triển khai blockchain riêng của dự án bằng cách sử dụng Cosmos SDK trong bản cập nhật dYdX V4.
Blockchain riêng này được kỳ vọng sẽ:
- Mở rộng quy mô giao dịch một cách đáng kể.
- Tối ưu hóa trải nghiệm cho người dùng, giúp nền tảng tiến xa hơn trong lĩnh vực DeFi.
Đặc điểm của sàn giao dịch dYdX
Tích hợp công nghệ StarkWare để mở rộng quy mô
Để giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng, đội ngũ phát triển của dYdX đã lựa chọn StarkWare sau khi nghiên cứu kỹ các giải pháp Layer 2 khác nhau. StarkWare được đánh giá là công nghệ tối ưu, mang lại trải nghiệm giao dịch mượt mà, đặc biệt cho các giao dịch ngắn hạn.
Một trong những điểm nổi bật của StarkWare là việc sử dụng công nghệ zkSTARKS, một dạng của zk-Rollup, giúp nâng cao khả năng xử lý giao dịch một cách đáng kể mà vẫn đảm bảo tính bảo mật dựa trên nền tảng Ethereum.
Tính toàn vẹn và bảo mật dữ liệu
Việc tích hợp dYdX với StarkWare cho phép sử dụng STARK proofs để bảo đảm tính toàn vẹn của dữ liệu và khả dụng của dữ liệu trực tiếp trên on-chain. Tất cả giao dịch được thực hiện trên hệ thống Layer 2 sẽ được xác minh thông qua các zero-knowledge proofs định kỳ, đảm bảo rằng mọi giao dịch đều hợp lệ mà không làm tăng gánh nặng cho mạng Ethereum.
Ưu thế vượt trội về tốc độ và chi phí giao dịch
Khi giao dịch trên Layer 2 của dYdX:
- Thông lượng giao dịch cao hơn nhiều so với các giao dịch on-chain của AMM như Uniswap.
- Tốc độ xử lý nhanh hơn, giúp người dùng thực hiện giao dịch hiệu quả hơn.
- Chi phí giao dịch được giảm thiểu đáng kể, mang lại lợi ích tài chính lớn hơn cho người dùng.
Phi tập trung và không yêu cầu xác minh danh tính
Không giống các sàn tập trung như Binance hay Coinbase, dYdX không yêu cầu người dùng cung cấp thông tin xác minh danh tính. Điều này đảm bảo quyền riêng tư và sự tiện lợi cho người dùng, đồng thời giữ vững tinh thần phi tập trung của nền tảng.
Với những đặc điểm nổi bật này, dYdX không chỉ là một nền tảng giao dịch phi tập trung mà còn là một sự kết hợp hoàn hảo giữa hiệu suất, bảo mật và quyền riêng tư.
Ưu điểm của sàn giao dịch dYdX
- Chi phí thấp: Người dùng không phải chịu phí gas khi thực hiện giao dịch trực tiếp trên nền tảng, mang lại sự tiết kiệm và tối ưu hóa chi phí.
- Thời gian rút tiền nhanh: Các giao dịch rút tiền được xử lý một cách nhanh chóng, đảm bảo tính tiện lợi cho người dùng.
- Bảo mật cao và quyền riêng tư: Với sự tích hợp công nghệ Layer 2 Starkware, nền tảng dYdX đảm bảo an toàn và bảo mật tối đa cho tài sản của người dùng.
- Tốc độ giao dịch: Các giao dịch được thực hiện mượt mà và xác nhận on-chain trong vòng chưa đầy một giờ, mang lại trải nghiệm sử dụng nhanh chóng.
- Ứng dụng di động: Thiết kế giao diện ứng dụng trên điện thoại thông minh thân thiện, dễ sử dụng, phù hợp với mọi đối tượng người dùng.
- Hỗ trợ ký quỹ đa chuỗi: Người dùng chỉ cần một tài khoản duy nhất để tận dụng lợi thế đòn bẩy giao dịch trên nhiều hệ sinh thái blockchain khác nhau.
- Nền tảng dYdX với giao diện tối ưu và các tính năng nổi bật đang trở thành lựa chọn lý tưởng cho cộng đồng giao dịch tiền mã hóa.
Tính năng dYdX sau cập nhật V3
Trên Layer 2
- Giao dịch hợp đồng vĩnh viễn (perpetual): Nền tảng hỗ trợ các giao dịch hợp đồng vĩnh viễn, mang đến sự linh hoạt cho nhà đầu tư.
- Đòn bẩy lên tới 25x: Người dùng có thể giao dịch với đòn bẩy cao, giúp tối ưu hóa lợi nhuận.
- Danh mục tài sản đa dạng: Hỗ trợ các cặp tài sản phổ biến như BTC-USD, ETH-USD, LINK-USD, và nhiều cặp khác, đáp ứng nhu cầu giao dịch phong phú.
Trên Layer 1
- Giao dịch spot và margin: dYdX cho phép thực hiện cả giao dịch giao ngay (spot) và ký quỹ (margin).
- Khối lượng giao dịch và thanh khoản vượt trội: Được đánh giá là sàn giao dịch phi tập trung có thanh khoản lớn nhất trên thị trường phái sinh.
- Hỗ trợ đòn bẩy 5x: Với các cặp tài sản như ETH-DAI, ETH-USDC và DAI-USDC, người dùng có thể tận dụng đòn bẩy để gia tăng cơ hội lợi nhuận.
Lending và borrowing
- Hoạt động trên Ethereum: Giao thức hỗ trợ gửi và vay tài sản trên blockchain Ethereum.
- Tích hợp tài khoản margin và spot: Người dùng có thể gửi tài sản vào tài khoản để tham gia vay và cho vay một cách dễ dàng.
- Hỗ trợ tài sản phổ biến: Bao gồm ETH, DAI và USDC, đảm bảo tính linh hoạt cho các nhà đầu tư.
- Khớp lệnh nhanh chóng: Giao dịch được xử lý ngay lập tức, với lãi suất tính từ thời điểm vay và thanh toán theo mỗi block.
- Tỷ lệ lãi suất biến đổi: Điều chỉnh dựa trên cung và cầu từ phía người vay.
- Yêu cầu tài sản thế chấp: Tài khoản cần duy trì mức tài sản thế chấp tối thiểu là 125% và không được thấp hơn 115% để tránh bị thanh lý.
dYdX sau cập nhật V4
Phát triển độc lập với Cosmos SDK
Trong bản cập nhật được cộng đồng thông qua vào tháng 9/2023, dYdX V4 sẽ chuyển mình thành một phần mềm blockchain mã nguồn mở độc lập, được xây dựng dựa trên Cosmos SDK và cơ chế đồng thuận Proof of Stake Tendermint. Đây là bước đi chiến lược nhằm tăng tính phi tập trung và mở rộng khả năng hoạt động của hệ thống.
Hệ thống order book phi tập trung
dYdX V4 tích hợp hệ thống order book và cơ chế khớp lệnh phi tập trung theo mô hình off-chain. Điểm nổi bật là khả năng mở rộng theo chiều dọc vượt trội, mang lại hiệu suất cao hơn so với các blockchain hiện tại. Điều này cho phép cộng đồng tham gia sâu hơn vào việc quản trị và đóng góp phát triển các tính năng hỗ trợ người dùng.
Mã nguồn mở và tính độc lập
Dự án dYdX Chain được phát triển như một blockchain mã nguồn mở hoàn toàn và hoạt động độc lập. Điều này đảm bảo rằng dYdX không phụ thuộc vào bất kỳ nền tảng blockchain nào khác, giúp tối ưu hóa mục tiêu phi tập trung hoàn toàn.
Công nghệ Cosmos trong dYdX V4
Việc sử dụng Cosmos SDK giúp dYdX đạt đến mức độ phi tập trung cao hơn. Trong kiến trúc này, mỗi validator sẽ vận hành một order book off-chain, nơi các lệnh đặt và hủy được thực hiện on-chain giống như các giao dịch blockchain thông thường. Hệ thống đảm bảo rằng các order book của validator sẽ tương thích với nhau, giữ vững tính bảo mật và toàn vẹn dữ liệu. Kết quả của các giao dịch sẽ được khớp on-chain theo thời gian thực và ghi nhận trên mỗi block.
Kiến trúc kỹ thuật của dYdX V4
Dự án sẽ trở thành một blockchain Layer 1, xây dựng trên CometBFT với Cosmos SDK. Phần mềm node của dYdX được viết bằng ngôn ngữ lập trình Go, biên dịch thành tệp nhị phân duy nhất (single binary). Cơ chế đồng thuận Proof of Stake đảm bảo sự ổn định và an toàn cho mạng lưới, tương tự các blockchain khác sử dụng Cosmos SDK.
Hai loại node trong hệ thống dYdX
- Validator: Các validator đảm nhiệm việc lưu trữ dữ liệu lệnh trong bộ nhớ (off-chain), xác thực giao dịch giữa các validator và tạo block mới thông qua cơ chế đồng thuận.
- Full Node: Đây là các node chạy phần mềm mã nguồn mở V4, không tham gia đồng thuận nhưng hỗ trợ xử lý thông tin, truyền tải giao dịch, và cập nhật các block mới. Các Full Node còn đóng vai trò cung cấp thông tin chi tiết về dYdX Chain và hỗ trợ Indexer.
Với dYdX V4, nền tảng này không chỉ đổi mới trong cách vận hành mà còn mở ra cơ hội trở thành một dự án tiềm năng trong không gian blockchain phi tập trung.
Thông tin cơ bản về token dYdX
Công dụng của token DYDX
Cung cấp thanh khoản: Token DYDX có thể được sử dụng để cung cấp thanh khoản trên giao thức, từ đó người dùng sẽ nhận được phần thưởng hấp dẫn.
Quản trị dự án: Trong tương lai, sau khi dYdX V4 được triển khai, DYDX sẽ trở thành token quản trị chính thức, cho phép người sở hữu tham gia vào các quyết định quan trọng của dự án.
Phần thưởng: DYDX được sử dụng làm phần thưởng khuyến khích các trader và nhà cung cấp thanh khoản, góp phần gia tăng hoạt động và sự phát triển của hệ sinh thái.
Giảm phí giao dịch: Người dùng có thể giữ (hold) một lượng DYDX nhất định để nhận ưu đãi giảm phí giao dịch. Số lượng DYDX hold càng nhiều, mức giảm phí càng lớn.
Phân bổ token DYDX
Phân bổ trong giai đoạn đầu (5 năm)
- Investors: 27,7%
- Nhân viên & Cố vấn của dYdX Trading hoặc Foundation: 15,3%
- Nhân viên & Cố vấn tương lai của dYdX Trading hoặc Foundation: 7%
- Quỹ cộng đồng (Community Treasury): 5%
- Quỹ staking an toàn (Safety Staking Pool): 2,5%
- Quỹ staking thanh khoản (Liquidity Staking Pool): 2,5%
- Phần thưởng cho nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Provider Rewards): 8%
- Phần thưởng hồi tố (Retroactive Rewards): 7,5%
- Phần thưởng giao dịch người dùng (User Trading Rewards): 25%
Phân bổ token giai đoạn sau (10 năm)
- Investors: 25,1%
- Nhân viên & Cố vấn của dYdX Trading hoặc Foundation: 13,8%
- Nhân viên & Cố vấn tương lai của dYdX Trading hoặc Foundation: 6,3%
- Quỹ cộng đồng từ lạm phát (Community Treasury Inflation): 22,7%
- Quỹ cộng đồng (Community Treasury): 6,8%
- Quỹ staking an toàn (Safety Staking Pool): 6,8%
- Quỹ staking thanh khoản (Liquidity Staking Pool): 2,3%
- Phần thưởng cho nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Provider Rewards): 2,3%
- Phần thưởng hồi tố (Retroactive Rewards): 4,5%
- Phần thưởng giao dịch người dùng (User Trading Rewards): 9,3%
Lộ trình phân phối token và lạm phát nguồn cung
Nhà đầu tư
Mua bán và lưu trữ token DYDX ở đâu?
Hiện tại, DYDX đã được niêm yết trên nhiều sàn giao dịch lớn như Binance, OKX, Coinbase và các nền tảng giao dịch uy tín khác, giúp người dùng dễ dàng mua bán token này.
Với chuẩn ERC-20, DYDX có thể được lưu trữ trên hầu hết các ví phổ biến hiện nay như MetaMask, Trust Wallet, và các loại ví hỗ trợ Ethereum khác, mang lại sự tiện lợi và an toàn cho người dùng.
Tương lai của dYdX sẽ phát triển như thế nào?
Theo dữ liệu được thu thập từ Dune vào ngày 11/10/2023, dù giá token DYDX đã giảm đáng kể so với mức đỉnh, số lượng người sở hữu token DYDX theo tuần vẫn có xu hướng tăng trưởng ổn định. Điều này chứng tỏ rằng dự án vẫn thu hút được sự quan tâm từ một lượng lớn nhà đầu tư.
Dự kiến trong tháng 10/2023, dYdX sẽ ra mắt chuỗi blockchain riêng, đánh dấu một bước tiến quan trọng với bản cập nhật V4. Đây là lý do khiến cộng đồng nhà đầu tư đặc biệt kỳ vọng vào sự phát triển tương lai của dự án.
Tổng kết
dYdX là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) được xây dựng trên Layer 2 của Ethereum. Với kế hoạch phát triển thành một blockchain độc lập, dYdX đặt mục tiêu nâng cao khả năng mở rộng và tính phi tập trung. Điều này sẽ mang đến trải nghiệm giao dịch tài sản nhanh chóng, an toàn và hiệu quả hơn cho người dùng, khẳng định vị thế tiềm năng của dự án trong hệ sinh thái blockchain.